1. Praktische informatie
Hoewel Kroatië al sinds 2013 deel uitmaakt van de Europese Unie maakt het land nog geen deel uit van de Schengenzone. Er is dus nog steeds controle aan de grenzen en wie geen identiteitskaart kan voorleggen komt er niet in.
Ook aan de Euro doet Kroatië tot op vandaag nog niet mee, zij gebruiken nog steeds hun eigen munt, de Kroatische Kuna. Dit is weliswaar bijna voorbij, vanaf 2023 komt Kroatië in de Eurozone.
Maar tijdens onze reis is dus nog steeds de Kuna in gebruik. En hoewel er op heel veel toeristische plaatsen in het land (horeca, winkeltjes,…) cash Euro aanvaard wordt is het meestal voordeliger om wat geld te wisselen en in de plaatselijke munt te betalen.
In de Belgische banken is de Kroatische munt niet ruim beschikbaar en de wisselkoers is niet voordelig. Je wacht dus best tot na aankomst in Kroatië om de munt aan te kopen.
Dit kan op twee manieren :
1. Je haalt geld af aan een automaat met de Bancontact/Mistercash-kaart. Met kredietkaart kan ook maar dat is duurder.
2. Je neemt cash Euro’s mee en wisselt deze in een wisselkantoor of bank.
Dit kan tijdens ons bezoek aan de stad Karlovac, kort na aankomst van onze vlucht op 12 mei.
Je loopt liever niet met teveel cash geld op zak ? Weet dan dat de meeste horeca-zaken en winkels probleemloos betalingen met een kredietkaart van Visa of Mastercard accepteren. De Maestro, V-Pay of Visa Debit functie op uw Bancontact/Mistercash kaart werkt eveneens maar meestal met een slechtere wisselkoers.
Heb je nog vragen hierover ? Aarzel dan niet ons te contacteren per mail of via onze contactpagina.
De afbeelding hieronder toont de verschillende briefjes en muntstukken die in omloop zijn. Nieuwsgierig naar wie er op de briefjes afgebeeld staat ? Of waar de naam Kuna vandaan komt ? Lees dan zeker verder onder de afbeelding.
2. Kroatische Kuna’s
Het woord “kuna” betekent “marter” ; dat is dat kleine snoezige roofdiertje dat met zijn scherpe tandjes graag aan de remkabels van geparkeerde auto’s knabbelt.
In Kroatië werden de mooie vachten van marters in de Middeleeuwen gebruikt als betaalmiddel. De vellen hadden een héél stabiele waarde en waren nauwelijks onderhevig aan inflatie.
In het Joegoslavië van de 20ste eeuw gebruikte men de dinar als munteenheid en deze had juist wel bijzonder veel last van waardevermindering. Zeker in de jaren ’80 verloor die munt ieder jaar 80-90% van zijn waarde…
Nadat Kroatië in de jaren 1990 moeizaam zijn onafhankelijkheid bevochten had moest er een nieuwe munt met een nieuwe naam komen. Logisch dat men na de ervaring met de dinars koos om de nieuwe munt te noemen naar die waardevaste martervellen van weleer.
3. Grote bedragen
Zoals hierboven al vermeld was er voor de Kroatische onafhankelijkheid, en met name in de jaren 1980, een heel groot probleem van inflatie in Joegoslavië. Daling in waarde van 80-90% per jaar was geen uitzondering. De toenmalige nationale bank moest dan ook heel geregeld biljetten met een nulletje meer uitbrengen…
De bevolking wapende zich hiertegen door al het geld dat ze niet meteen nodig hadden om te wisselen in Duitse Marken. Vervolgens kreeg men al snel de gewoonte om hoge prijzen (bijvoorbeeld van auto’s en huizen) uit te drukken in waardevaste Duitse marken in plaats van betekenisloze dinars.
Dit “trauma” is tot op vandaag nog steeds niet verwerkt. Ondanks het feit dat de Kuna al sinds zijn lancering een lage inflatie kent en steeds een stabiele waarde tegenover de Euro heeft kunnen behouden… blijven de Kroaten grote bedragen voor belangrijke aankopen, zoals immobiliën, uitdrukken in Euro.
4. Wat koop je voor je Kuna’s ?
De afbeelding hieronder geeft een idee van wat je voor je Kuna’s kan krijgen in de gemiddelde horeca-zaak.
5. Wie staat er op de briefjes ?
Kijk nog even naar de afbeelding van de verschillende briefjes.
Blijkbaar is geen enkele vrouw uit de Kroatische geschiedenis voldoende belangrijk om op een bankbiljet te staan. Al is het natuurlijk ook mogelijk dat Kroatische vrouwen zodanig belangrijk zijn dat zelfs het biljet van 1000 Kuna een te lage waarde heeft om hen erop weer te geven. Het is maar hoe je het bekijkt 😉
Iets anders dat opvalt is dat een Kroatische man meer waard lijkt te worden naarmate hij zijn baard langer draagt.
Laat ons eens kijken wie al die illustere heren zijn :
10 Kuna – Bisschop Juraj Dobrila
Katholieke bisschop uit Istrië. Hij leefde in de 19de eeuw en was een voorvechter voor rechten voor de Slavische bevolking in zijn streek, tegenover de toenmalige machthebbers in Wenen. Hij was ook een gulle weldoener voor goede doelen. In 1870 kwam er mede dankzij zijn invloed voor het eerst een krant in de Kroatische taal uit.
20 Kuna – Militair en politicus Josip Jelačić
Succesvolle militair uit de eerste helft van de 19de eeuw. Hij was graag gezien bij de toenmalige heersers uit Budapest omwille van zijn succesvolle militaire campagnes tegen de oprukkende Ottomanen. Later zou hij in de politiek gaan en aangesteld worden als “Ban”, dit was een soort onderkoning in de Hongaarse monarchie. Vanuit die functie kon hij zorgen voor meer autonomie voor de Kroaten. Tevens schafte hij de lijfeigenschap af. Het feit dat er in het midden van het belangrijkste plein van de Kroatische hoofdstad Zagreb een standbeeld van hem staat zegt ook iets over zijn belang voor de natie.
50 Kuna – Dichter Ivan Gundulić
Prominente 16de eeuwse dichter uit de republiek Ragusa (het huidige Dubrovnik). Hij is enerzijds bekend om zijn vele verzen die de grootsheid en schoonheid van zijn land bezongen. Daarnaast schreef hij het werk “Osman” waarin hij schreef over de grote (en in zijn ogen onoverbrugbare) tegenstellingen tussen het Christendom en de Islam.
100 Kuna – Dichter en politicus Ivan Mažuranić
Belangrijkste culturele en politieke figuur in Kroatië op het einde van de 19de eeuw, hij fungeerde als “ban” (een soort onderkoning) van Kroatië dat in die tijd onder Oostenrijk-Hongarije viel. Hij was de eerste belangrijke Kroatische politicus die niet uit de adel kwam maar uit het gewone volk. In één van zijn speeches sprak hij de woorden “Ik geloof in Kroatië, in zijn verleden, in zijn heden en in zijn toekomst” ; letterlijk diezelfde woorden werden gebruikt in een speech bij de toetreding van Kroatië tot de EU in 2013.
200 Kuna – Politicus Stjepan Radić
Belangrijke politicus van het begin van de 20ste eeuw, hij stichtte een politieke partij die opkwam voor de gewone man, de arbeiders, de boeren… Na Wereldoorlog 1 in 1918 werden de Kroaten en de Serven verenigd in één land. Als Kroatisch nationalist was hij hiervan een groot tegenstander en hij maakte daar geen geheim van. Dit kost hem uiteindelijk het leven als hij op 57-jarige leeftijd door een Servische nationalist onder vuur genomen wordt. Het is dan ook logisch dat hij in het onafhankelijke Kroatië van vandaag (dat zich in de jaren 1990 van de Servische dominantie wist te ontdoen) als een held beschouwd wordt.
500 Kuna – Schrijver, dichter, advocaat en rechter Marko Marulić
Hij leefde van 1450-1525 in Split in Dalmatië en wordt beschouwd als de nationale dichter van Kroatië, vader van de Kroatische literatuur. Hij wordt – althans door Kroaten – op hetzelfde niveau geplaatst als Dante Alighieri in Italië. Naast Kroatisch schreef hij ook verzen in het Latijn en wordt daarbij vergeleken met Vergilius. Over zijn standbeeld in Split doet een gek verhaal de ronde, daarover bij een volgende gelegenheid meer.
1000 Kuna – Politicus Ante Starčević
Hij was politicus in de 19de eeuw en was een groot tegenstander van de overheersing van zijn land door Wenen en/of Budapest. Tevens wilde hij niet weten van een staat waarin alle zuid-Slaven (=Joegoslaven) zouden worden samengebracht. Hij stierf in 1896 en moest dus – gelukkig voor hem – niet meemaken hoe nu nét dát gebeurde aan het einde van de eerste Wereldoorlog. Tenslotte was hij één van de eerste belangrijke politieke figuren die de vermenging tussen Kerk en Staat aankloeg en probeerde te bestrijden.
Naast zijn politieke activiteit was hij een verdienstelijk schrijver van zowel fictie (toneel, poëzie) als non-fictie (politieke stellingnames, filosofische essays,…)